به گزارش خبرنگار زمان اقتصاد؛ مجلس شورای اسلامی به تازگی از برنامه خود برای فراخواندن حجت الله صیدی، رئیس سازمان بورس به کمیسیون اصل ۹۰ خبر داده است. «حاکم ممکان» نماینده مردم ارومیه در مجلس دلیل این فراخوان را رسیدگی به وضعیت ناپایدار بورس و البته رسیدگی به موضوع شرکت های تابعه سهام عدالت دانست.
وی در این خصوص گفت: واقعیت این است که سازمان بورس در سال‌های اخیر از مدیریت، انسجام و ثبات لازم برخوردار نبوده است؛ برخی از تغییرات و تحولات اقتصادی موجب شده‌اند تا سرمایه‌گذاران، به‌ویژه سهام‌داران خرد، متحمل خسارات سنگین و جبران‌ناپذیری شوند. بنابراین به نظر می‌رسد که اصلاحات جدی در ساختار و نحوه اداره سازمان بورس ضروری است.
فارغ از اینکه صحبت های برخی نمایندگان مجلس در خصوص از دست رفتن اعتماد مردم به بورس کاملا درست بوده و هیچ‌گونه انتقادی در این خصوص وارد نیست، اما سوال اینجاست که مقصر و مسبب وضع فعلی کیست؟ آیا می‌توان قصور را صرفا متوجه دولت یا بی کفایتی رئیس سازمان بورس دانست؟
قانونگذاری حساب نشده و غیرکارشناسی، آفت جان بورس
ماهیت وجودی بورس در تمامکی کشورها، توسعه مبادلات تجاری مبتنی بر محصولات یا مواد اولیه خام ساخت کارخانه های تولیدی آن کشور است. با این حساب، بورس رابطه مستقیم و بسیار تنگاتنگی با تولید داشته و می تواند به رشد بازار محصولات تولیدی کمک شایانی نماید. به همین نسبت، زمانی که تولید به واسطه دلایل گوناگون با مشکلات جدی مواجه شده و یا بازار از کشش کافی برای خرید محصولات برخوردار نباشد، به طور طبیعی شاخص بورس نیز با افت زیاد مواجه خواهد شد.
بورس ایران پس از امضای برجام موفق به رشدی چشمگیر شد. کاهش ریسک سرمایه گذاری در پس توافق حاصل شده میان ایران و شرکای برجامی، بسیاری از سرمایه گذاران را برای ورود به بازار تولید ایران متقاعد کرد. سوای از تخلفات گسترده ای که در آن دوران برای بورس رخ داد، مشکل اصلی اینجا بود که خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته ای با ایران و پس از آن، تصویب قانونی که بعدها به اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از حقوق ملت ایران نام گرفت، عمده سرمایه گذاران را به این نتیجه رساند که تقابل گسترده با غرب بار دیگر جایگزین سیاست توسعه بازار در دولت حسن روحانی شده است. نهایتا فرار سرمایه ها از بورس، علاوه بر سقوط شاخص، آورده ای جز تعطیل شدن کارخانه ها نداشت. بورس ایران که در مرداد ماه سال ۱۳۹۹ بنا به دلایل مختلف از جمله ورود غیر کارشناسی شرکت های زیرمجموعه سهام عدالت با سقوط مواجه شده بود، نهایتا در آذرماه با این اقدام مجلس، آخرین ضربه را بر پیکر نحیف خود دریافت کرد.
پس از این وقایع، مجلس و دولت در دوران دولت سیزدهم سعی کردند با اقدامات عمدتا دستوری و تعریف مکانیزم های جدید، به رشد بورس کمک کنند که البته این اقدام موفقیت آمیز نبود.
لزوم اعتقاد به پویایی اقتصاد، شرط اول رشد بورس
اگرمجلس واقعا به دنبال رشد بورس و سرازیر شدن مجدد دارایی های مردم به بازار تولید هستند، در درجه اول می بایست صرفا با رویکردی اقتصادی و نه سیاسی، مباحث پیرامون بورس را مورد بررسی قرار داده و قوانینی وضع کنند که علاوه بر حمایت از سرمایه گذار، به رشد واقعی بورس بینجامد. اصرار بر مواضع سیاست زده فعلی و تلاش برای تقابل با غرب به ویژه آمریکا که بزرگترین بازار مصرف جهان محسوب می شود، نتیجه ای جز وضع فعلی در پی نخواهد داشت.
مشکل اینجاست که قاطبه بدنه مجلس محترم شورای اسلامی، اقتصاد را مبحثی جدا از سیاست دانسته و قائل به تفکیک در مسائل هستند. حال آنکه نمی توان از یک سو چوب لای چرخ بازوهای تسهیل کننده اقتصادی همچون لوایح پالرمو، CFT یا FATF گذاشت.
برای اثبات این موضوع، کافی است تاثیر سخنرانی های مقام های ارشد ایران و آمریکا یا قوانین مصوب مجلس بر قیمت دلار و شاخص بورس را بررسی نماییم تا متوجه شویم که اتفاقا قیمت ارز و شرایط اقتصادی کشو. ر، رابطه ای مستقیم با شاخص بورس داشته و موضوعی جدا از یکدیگر نیستند. به جز اندک موارد ممکن، افزایش قیمت دلار در بازار آزاد طی ماه های اخیر، کاملا تاثیر مستقیم و البته معکوس بر روند بازار بورس بر جای خواهد گذاشت. تقریبا هیچ روزی را نمی توان یافت که قیمت دلار در بازار آزاد با افزایش روبرو شود و همزمان، شاهد رشد شاخص بورس نیز باشیم.
نمی توان این نکته را انکار کرد که کوچک شدن کیک اقتصاد و کاهش ورودی درآمدهای ارزی، پیش از هر چیز به شاخص و اعتماد به بورس ضربه وارد خواهد کرد. لذا، بهتر است مجلس شورای اسلامی به جای احضار رئیس سازمان بورس به منظور بررسی و حل مشکل، به فکر کمک به رفع موانع تجارت بین الملل موجود بر سر راه شرکت های بورسی باشد تا سود ارزی آنها، مستقیما به بورس کمک کند. کوتاه اینکه مسائل اقتصادی، به جز مواردی معدود، نیاز چندانی به تشکیل جلسات متعدد در سطح مجلس یا سران قوا نداشته و تنها کافی است بازار را به جای مداخلات بیجا و عمدتا مخرب، به حال خود رها کرد.
نظر شما