به گزارش زمان اقتصاد به نقل از ایلنا؛ «تقی عبادی» درباره شرایط آبی کشور اظهار داشت: آنچه از وضعیت منابع آب در سال‌های اخیر مشهود است اینکه در دهه ۶۰ و ۷۰ میزان آب تجدیدپذیر کشور ۱۳۰ میلیارد متر مکعب اعلام شده و بر اساس آخرین بیلان منابع آبی که در سال ۱۳۹۰ به‌روزرسانی شده است، با کاهش۳۰ میلیارد متر مکعبی همراه بوده و بخش قابل توجهی از منابع آب تجدیدپذیر به دلیل شرایط اقلیمی و تغییرات صورت گرفته در سطح حوضه های آبریز از دسترس خارج شده است. به بیان دیگر؛ هرچند در سال‌های قبل بارندگی‌های کشور به طور متوسط ۲۶۰ تا ۲۷۰ میلی‌متر گزارش می‌شد اما اکنون به زیر ۲۳۰ میلی‌متر و در برخی سال‌ها تا ۲۰۰ و کمتر می‌رسد و کاهش ۱۰ الی ۱۵ درصدی نزولات جوی در کنار رشد سریع جمعیت باعث شده در مدیریت منابع آب، ناترازی جدی ایجاد شود و البته اثرات کاهش بارندگی با تغییرات ایجاد شده در سطح حوضه‌های آبریز، تشدید شده است.
وی افزود: بر اثر کاهش منابع تجدیدپذیر و افزایش جمعیت در یک بازه زمانی ۴۰ ساله، سرانه منابع آب برای هر شهروند ایرانی از ۶ هزار متر مکعب، به حدود ۱۱۰۰-۱۰۰۰ و در سال‌های خشک به کمتر از ۱۰۰۰ متر مکعب در سال رسیده است و این یعنی اینکه در یک دوره ۳۵ تا ۴۰ ساله سرانه آب هر ایرانی به یک‌ششم کاهش پیدا کرده است، اما علی‌رغم ضرورت ارتقاء بهره‌وری در شرایط ذکر شده، رفتار ما به افزایش بهره‌وری ۵ و یا ۶ برابری تغییر نیافته است دلیل آن اینکه جمعیت کشور دچار رشد ۳ برابری و حتی بیشتر شد و منابع آبی بیش از ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است.
مدیرکل دفتر توسعه نظام‌های فنی، بهره‌برداری و دیسپاچینگ برق‌آبی شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت: از سوی دیگر بارگذاری‌ها روی منابع آبی به دلیل افزایش تقاضا و جذابیت بازار محصولات با تغییراتی همراه بوده است و از جنبه‌های مالی و نیازها تغییر یافته است. به عنوان مثال؛ درآمدها و یا منافع مالی در الگوهای کشت مختلف برای کشاورزان یکسان نبوده و مشوق‌های بازار کشاورزی را به کشت‌های با منافع بیشتری سوق داده است؛ از طرفی توسعه فنآوری‌ها و ابزارهای مدرن محصولات متفاوتی را نسبت به الگوهای رایج مناطق مختلف کشور تسهیل کرده است، بنابراین الگوی کشت در اکثر نقاط کشور در سطح بهره‌برداران از منابع آب تغییر یافته است.
وی ادامه داد: علاوه بر این به صورت همزمان و موازی، شعار صنعتی شدن هم سر داده شده و منابع کشور در جهت توسعه صنعتی به تسهیلات تبدیل شده است ولی در این رشد برنامه مدون ملاحظه نمی‌شود و به صورت متوازن و متناسب با پتانسیل‌های منطقه‌ای، رشد صنعتی شکل نگرفته است. با عدم توازن در رشد صنعتی طبیعتا شاهد رشد نامتوازن جمعیتی هم هستیم. به شکلی که در یک نگاه کلی به اطلس جمعیتی و صنعتی کشور عدم تقارن مراکز و پتانسیل‌های سرزمینی قابل مشاهده است، بنابراین شهرهای صنعتی جمعیت چند برابری نسبت به شهرهای دیگر دارند و در نتیجه اکنون دچار ناترازی شدید در بخش آب شرب هم هستیم و این ناترازی به شکل نامتقارن در کشور توزیع شده است.
عبادی گفت: مثلا در سال‌های اخیر شاهدیم که تهران، مشهد، اصفهان و حتی تبریز که تا چند سال قبل مشکلی برای تامین آب شرب نداشت به صورت دوره‌ای دچار کمبود و تهدید جدی آبی هستند، به طورکلی شهرهای زیادی که در سال‌های اخیر به بیش از ۳۰۰ شهر نیز رسیده است به لحاظ تامین آب شرب و بهداشت دچار تنش هستند و صنایعی که دلیل اصلی تمرکز جمعیت بوده‌اند نیز با چالش تامین آب روبرو شده‌اند اما همچنان بخش کشاورزی در همان مناطق صنعتی و پرجمعیت رویه خود را حفظ کرده و مسیر خود را ادامه می‌دهد، اینها باعث شده شرایط آب کشور اصلا متوازن و متقارن نباشد و در یک جمله ناترازی به شدت خود را نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه اکنون به لحاظ شاخص‌های بین‌المللی از وضعیت تنش و کمبود آب عبور کرده‌ایم و به بحران جدی رسیده‌ایم، خاطرنشان کرد: بعضا کارشناسان عناوین مهم‌تر و یا زهردارتری برای تهدیدهای موجود عنوان می‌کنند مثلا ادبیات ورشکستگی و فقر آبی مطرح است که هرکدام در چارچوب خود قابل ارزیابی و سنجش است. در هر صورت شاخص‌های اصلی در زمینه آب بیانگر آن است که کشور ایران از خشکسالی و تنش عبور کرده و وارد فاز کمبود جدی و بحران آب شده است.
نظر شما